Επιπτώσεις της πανδημίας στη δικαιοσύνη

Γράφει ο Γεώργιος Κ. Τσίρης
Δικηγόρος (LLB, MSc)
Αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών

Οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 είναι εκτενείς, πολύπλευρες και αναμένεται να αφήσουν το αποτύπωμά τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Η αναστολή ή διακοπή μεγάλου μέρους κοινωνικής και επαγγελματικής δραστηριότητας δημιούργησε πρωτοφανείς καταστάσεις και οδήγησε στην ανάδειξη νέων προβλημάτων σε μία σειρά από τομείς της καθημερινότητας. Ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα που ανέκυψαν είναι και η εκτεταμένη αναστολή μίας εκ των θεμελιωδών λειτουργιών του σύγχρονου Κράτους Δικαίου: του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης. Και αναφέρομαι σε αναστολή λειτουργίας της Δικαιοσύνης και όχι μόνο των δικαστηρίων, καθώς τα ζητήματα που ανέκυψαν κάλυψαν όλο το φάσμα του συστήματος απονομής  της Δικαιοσύνης. Σε ό,τι αφορά τους δικηγόρους είναι δεδομένη η σημαντική πτώση της δικηγορικής ύλης, με την πλειονότητα των δικηγόρων να τίθεται αντιμέτωπη με πρωτοφανείς δυσκολίες, αν όχι πλήρη αδυναμία, παροχής νομικών υπηρεσιών, χωρίς αντίστοιχα να έχουν λάβει την ανάλογη στήριξη οικονομική και όχι μόνο. Παράλληλα η εκτεταμένη αδυναμία πρόσβασης στη Δικαιοσύνη όσο και η περιορισμένη δυνατότητα ρύθμισης των εννόμων σχέσεων με την διακοπή λειτουργίας μιας σειράς υπηρεσιών που εξυπηρετούν συναλλαγές (πχ κτηματολόγιο, δημόσιες υπηρεσίες) είχε ως αποτέλεσμα να μην μείνει ανεπηρέαστο  κανένα τμήμα του συστήματος της Δικαιοσύνης, με τα πλήγματα να είναι ουσιώδη για όλους τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου αλλά και για τους πολίτες οι οποίοι συναντούν καθημερινά εμπόδια στην επίλυση ζωτικών προβλημάτων τους.  Εάν θα έπρεπε κανείς να εντοπίσει τις όποιες θετικές πτυχές της πανδημίας στην ελληνική Δικαιοσύνη , θα μπορούσε να σταθεί στο γεγονός ότι  ο διάλογος και η ανάγκη για ριζικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο της Δικαιοσύνης με την συνδρομή πλέον της νομικής τεχνολογίας (legal tech) και την εισαγωγή της  Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης  (e-justice) λαμβάνει πλέον χώρα σε μία διαφορετική, πιο πρακτική και πιθανώς τολμηρή βάση με την θέσπιση καινοτόμων πρακτικών που θα πρέπει να προσεγγιστεί μεν με θετική διάθεση αλλά πάντοτε με σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται με ην ΕΣΔΑ.