Το συμφέρον του καταναλωτή στον τομέα της ενέργειας

Τα χρωματιστά τιμολόγια είναι προς όφελος του καταναλωτή; Πώς μπορεί να ενημερώνεται διαρκώς ένας ηλικιωμένος, που ουδεμία σχέση έχει με το διαδίκτυο; Ποια είναι η αποδοτικότερη λύση όσον αφορά στη θέρμανση; Γίνεται απόσβεση των χρημάτων όταν κάποιος εκμεταλλεύεται πρόγραμμα φωτοβολταϊκών στη στέγη του σπιτιού του; Τα προγράμματα που αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση; Πως μπορεί να προστατευτεί ο καταναλωτής από επιτήδειους στην αγορά ενέργειας; Γιατί δεν εκμεταλλευόμαστε τη γεωθερμία;

Στα ερωτήματα αυτά απαντά στην «Ώρα της Φωκίδας» και τον Παύλο Σφέτσα ο Μηχανολόγος Μηχανικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πιστοποιημένος Ενεργειακός Επιθεωρητής, Μιχάλης Χριστοδουλίδης.

Τελικά τα χρωματιστά τιμολόγια είναι προς όφελος του καταναλωτή;

Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 δεν υπήρχε ανταγωνιστικό σκέλος στα χρωματιστά τιμολόγια. Όλοι σχεδόν οι πάροχοι είχαν μια «κλειδωμένη» τιμή και είχαν επαναπαυθεί στην οριζόντια κρατική επιδότηση. Ήταν γύρω στα 0,15-0,16 ευρώ όλοι. Τώρα όμως είδαμε, ότι με αυτή την εφαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής, τη θεσμοθέτηση των σταθερών, των κυμαινόμενων, των δυναμικών και των ειδικών τιμολογίων, λειτούργησε ο ανταγωνισμός, καθώς παρατηρήθηκε αρκετά μεγάλη διαφορά λεπτών από τον έναν πάροχο στον άλλον και από το ένα τιμολόγιο στο άλλο. Είδαμε και δεύτερο γύρο εκπτώσεων και από 1 Φεβρουαρίου θα δούμε και νέες τιμές και στα πράσινα και στα κίτρινα τιμολόγια. Νομίζω πως είναι προς όφελος του καταναλωτή αυτή η εφαρμογή των τιμολογίων.

Πώς μπορεί να ενημερώνεται διαρκώς ένας ηλικιωμένος, που ουδεμία σχέση έχει με το διαδίκτυο;

Εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα. Δυστυχώς δεν έχουν πρόσβαση οι πάντες στη διαδικτυακή έρευνα αγοράς τιμολογίων, διότι οι άνθρωποι που είναι σε μεγάλη ηλικία, αλλά πολύ περισσότερο και άνθρωποι που μένουν σε ορεινά χωριά, δεν έχουν διαδίκτυο. Μπορεί να έχουν την ικανότητα τα παιδιά και τα εγγόνια τους, αλλά να μην έχουν διαδίκτυο. Αυτό που μπορούν να κάνουν είναι να παίρνουν τηλέφωνο στους παρόχους, κάτι που είναι και χρονοβόρο και κοστοβόρο, για να ρωτούν τις τιμές χρέωσης της κιλοβατώρας στα τιμολόγια και να αποφασίζουν αναλόγως.

Από 1 Φεβρουαρίου θα εφαρμοστεί στο Mywallet, τη γνωστή ψηφιακή πλατφόρμα που αποθηκεύουμε στα κινητά τις ταυτότητες, τα πιστοποιητικά, τα διπλώματα οδήγησης, να μπορείς με ένα sms να κάνεις την επιλογή του τιμολογίου που θέλεις. Αρκεί να έχεις στο κινητό την εφαρμογή.

Ποια θεωρείτε πως είναι η αποδοτικότερη λύση όσον αφορά στη θέρμανση;

Η αποδοτικότερη λύση, όσον αφορά τη θέρμανση, είναι η αντλία θερμότητας συνδεδεμένη με τα καλοριφέρ ή ακόμη καλύτερα με ενδοδαπέδιο σύστημα. Βέβαια αυτό είναι ένα ακριβό σύστημα, διότι για να βάλεις μια αντλία θερμότητας σήμερα σε ένα σπίτι 100 τ.μ. μπορεί να σου κοστίσει και 6.000 ευρώ. Αλλά το κόστος λειτουργίας είναι 0,06 ευρώ η θερμική κιλοβατώρα, όταν το πετρέλαιο είναι στα 0,14. Δηλαδή είναι υπερδιπλάσιο το κόστος σε σχέση με το πετρέλαιο. Μετά είναι τα κλιματιστικά inverter, όπου η τιμή της κιλοβατώρας είναι γύρω στα 0,12-0,13 ευρώ. Θεωρείται μια συμφέρουσα επιλογή η ηλεκτρική θέρμανση, αν σκεφτείτε ότι όσοι δικαιούνται να λάβουν το επίδομα θέρμανσης θα ωφεληθούν περισσότερο. Πιστώνεται στους λογαριασμούς του ρεύματος το ποσό του επιδόματος που δικαιούνται. Το χειρότερο είναι το πετρέλαιο.

Τι θα συμβουλεύατε κάποιον που θέλει να εκμεταλλευτεί πρόγραμμα φωτοβολταϊκών στη στέγη του σπιτιού του; Γίνεται απόσβεση των χρημάτων του, αποφέρει;

Αμέσως. Σε δύο χρόνια έχει κάνει απόσβεση, αν μπει σε επιδοτούμενο πρόγραμμα. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Ένα σπίτι 100 τ.μ. καταναλώνει περίπου 5.000 κιλοβατώρες τον χρόνο σε ρεύμα. Μία εγκατάσταση 3kw σε πανέλα μαζί με τις μπαταρίες στοιχίζει περίπου γύρω στα 7.000 ευρώ. Αυτό, με σημερινές τιμές ρεύματος γύρω στα 0,13-0,14 ευρώ, έχει κάνει απόσβεση σε τρία, το αργότερο τέσσερα χρόνια.

Άλλα προγράμματα που αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;

Ναι. Τώρα θα ξεκινήσει και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους» και για ακίνητα που ήταν κλεισμένα και θα τα ανακαινίσουν και θα τα αναβαθμίσουν ενεργειακά, τα οποία είναι και προς ενοικίαση, όχι μόνο ιδιοκατοίκηση. Αυτό το πρόγραμμα είναι μία ενίσχυση και θα «τρέξει» και το γνωστό «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» για το 2024, όπου εκεί –είπε ο κ. Σκυλακάκης- θα υπάρχει μία γενναία επιδότηση για αντλίες θερμότητας. Έχουν καταλάβει πως η αντλία θερμότητας είναι το αποδοτικότερο σύστημα θέρμανσης σήμερα και το Υπουργείο λέει ότι «όσοι μπουν σε αυτά τα προγράμματα, θα πριμοδοτήσουμε περισσότερο αυτή την ενεργειακή επέμβαση».

Πως μπορεί να προστατευτεί ο καταναλωτής από επιτήδειους στην αγορά ενέργειας;

Αυτό, θα έλεγα, είναι μια γενική διαπίστωση καθώς σε όλους τους κλάδους υπάρχει η εκμετάλλευση. Το θέμα είναι ότι πρέπει να έχεις έναν έμπιστο ενεργειακό σύμβουλο, ο οποίος θα σε καθοδηγήσει σωστά και θα σε προφυλάξει. Αν δεν είσαι ειδικός, μπορεί να πέσεις θύμα κάποιου απατεώνα, είτε λέγεται κατασκευαστής και να σου πουλήσει ένα διαμέρισμα, λέγοντας πως είναι ενεργειακής κλάσης Α+, ενώ είναι υποδεέστερης ενεργειακής κλάσης ή κάποιος πάροχος να σε πάρει τηλέφωνο και να πει ότι θα σου κάνει και ένα ταξίδι στη σελήνη δώρο, δελεάζοντάς σε, ενώ υπάρχουν όροι, ψιλά γράμματα και αστερίσκοι, που εκεί που περιμένεις το Α σου έρχεται το Β. Πρέπει να συμβουλευόμαστε κάποιον σχετικό με την ενεργειακή αγορά. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, είναι θέμα εμπιστοσύνης. Πάντα θα υπάρχουν απατεώνες, γιατί υπάρχουν σε όλους τους κλάδους της ζωής, δεν είναι μόνο στο κομμάτι της ενέργειας. Δεν έχουμε όλοι το υπόβαθρο και τη γνώση να διαπιστώνουμε και να ανιχνεύουμε μία παγίδα ή εξαπάτηση.

Η ευρύτερη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας διαθέτει σε αφθονία ιαματικές πηγές. Θα μπορούσαμε αυτές να τις εκμεταλλευτούμε προς όφελος του πολίτη και ειδικά τη γεωθερμία ως λύση για τη θέρμανση; Γιατί δεν το έχουμε κάνει πράξη μέχρι σήμερα;

Γιατί, όπως καταλαβαίνετε, στην Ελλάδα γενικότερα, όχι μόνο στη Στερεά Ελλάδα, υπάρχει σύγκρουση οικονομικών συμφερόντων. Δεν θέλουμε να αναπτύξουμε τη γεωθερμία που είναι μία απ’ τις πιο αποδοτικές, εναλλακτικές καθαρές μορφές ενέργειας. Αντί να εκμεταλλευτούμε το γεωθερμικό δυναμικό της χώρας μας, που είναι πάρα πολύ υψηλό, απ’ τα υψηλότερα της Ευρώπης, προτιμούμε να επενδύουμε και να δίνουμε κίνητρα σε επιχειρήσεις να μπαίνουν αιολικά και φωτοβολταϊκά και όχι γεωθερμικά. Αυτό είναι θέμα καθαρά πολιτικών πρωτοβουλιών και προγραμμάτων. Στην Ελλάδα ούτε το 1% δεν αξιοποιούμε τη γεωθερμία που διαθέτουμε προς όφελος του καταναλωτή. Σε άλλες χώρες, που έχουν φτωχότερα γεωθερμικά δυναμικά, σε Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, τα ποσοστά αυτά είναι πάνω από 10%. Από εκεί και πέρα καταλαβαίνετε ότι θέμα πολιτικών αποφάσεων και πολιτικής βούλησης. Η τεχνολογία υπάρχει, αλλά είναι σε «αγρανάπαυση». Όσο δεν αξιοποιούμε αυτόν τον εθνικό ενεργειακό πόρο προς όφελος της ελληνικής οικονομίας, τα ποσοστά της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας θα παραμένουν υψηλά, στο 80% που είμαστε, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι κάτω από 60%. Αν δεν εκμεταλλευτείς τους εθνικούς ενεργειακούς σου πόρους προς όφελος του καταναλωτή, δεν κάνεις τίποτα. Το να εισάγουμε NLG, πετρέλαιο και ρεύμα από τα Βαλκάνια ο πολίτης τα πληρώνει.