1821. Μ η ν ύ μ α τ α

του Νίκου Δρόλαπα
       
Με μια εντρύφηση στις πρωτογενείς πηγές, στα απομνημονεύματα των αγωνιστών, θα γίνει πιο κατανοητό τι ήταν αυτοί οι άντρες και κάποιες γυναίκες,  που δεν μπορούν να κριθούν με τα σημερινά μέτρα της παρακμιακής διανόησης.  Έτσι, θα τιμήσουμε αληθινά τη μνήμη των αγέρωχων Δωρητών της Ελευθερίας μας…
Ο Μακρυγιάννης γράφει   :   «   Θα σάς ειπώ κι ένα γενναίον πολύ περιστατικόν.  Ένας ατρόμητος άντρας από τούς Κολοβάτες  ( είναι του Σαλώνου, χωρίον ) τον λένε Μήτρο Καθάριον  ( αλήθεια καθάριος κι ατίμητος είναι ) αφού τζακιστήκαμε στη χώρα  και τραβηχτήκαμε εις το ψήλωμα, οι εδικοί μας όλοι κι εμείς, φκιάσαμε ταμπούρι και πολεμούσαμε.  Αυτός ό δυστυχής ήταν μέσα εις την χώρα, σε σπίτι μπασμένος.  Αφού φύγαμε εμείς αυτός έμεινε μόνος του κλεισμένος ( και πολεμούσε ).  Τόφυγαν οί συντρόφοι του κι έμεινε μόνος του.  Του ρίχθηκαν οι Τούρκοι απάνω του.  Παίρνει ένα γιαταγάνι τούρκικο και σκοτώνει τέσσερους και κει όπου τον πολεμούσαν του δίνουν μιά μαχαιριά στην κοιλιά και σκοτώνει τον Τούρκονt  και με το μαχαίρι εις την κοιλιά ήρθε εκεί όπου είμαστε εμείς εις το ταμπούρι.  Και δεν του πειράξαμε το μαχαίρι.   Με τούτο εις την κοιλιά τον πήγαμε εκεί όπου ήταν οι εδικοί μας και ήταν ο γιατρός και τόβγαλε τό μαχαίρι και με των μερμήγκων τα κεφάλια τόραψε την κοιλιά.   Και τράβηξεν ο καημένος κοντά ένα χρόνο να γιατρευτεί.  Γέρευε και πάλε ξηλώνεταν,  κι έβγαιναν οι κοπριές από την κοιλιά όπου ήταν ή πληγή.   Και  τώρα  ζει  και  δεν  έχει  ψωμί να  φάγη  ».
Ο συγγραφέας  Λαός,  με τη πένα  του ασπούδαχτου αγωνιστή της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας Μ α κ ρ υ γ ι ά ν ν η,  με λίγες λέξεις,  μας  τα είπε  όλα.
Μας ζωντάνεψε τα χρόνια εκείνα, των ανθρώπων με τη χαλύβδινη θέληση και τη πίστη στα ιδανικά της ανεξαρτησίας,  με στοχαστική μελαγχολία για τη πικρή εγκατάλειψη ηρώων της επανάστασης, που κορυφώνεται στη τελευταία φράση,  « Και  τώρα  ζει  και  δεν  έχει  ψωμί να  φάγη  ».
 Και ρωτιέται κανείς  :  Θα  έρθει ποτέ καιρός να σβήσει αυτή η αθλιότητα της άγνοιας και των εγκαταλείψεων που τόσο σκληρά εξακολουθούν να μαστίζουν την ελληνική ζωή ;