Λαογραφικό Μουσειο Ευπαλίου:Πρόσκληση για ξενάγηση

Το Λαογραφικό Μουσείο Ευπαλίου θεμελιώθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1995 από τον Καθηγητή Ιατρικής Χαράλαμπο Ν. Σμπαρούνη και τη σύζυγό του Αντιγόνη με τις ευλογίες του Μακαριστού Μητροπολίτη Φωκίδος Αθηναγόρα.

Ένα χρόνο μετά, στις 26 Οκτωβρίου 1996, έγιναν τα εγκαίνια του Μουσείου, σε μια συγκινητική τελετή με την συμμετοχή της Πολιτικής, Εκκλησιαστικής, Νομαρχιακής και Δημοτικής Αρχής του τόπου, εκλεκτούς προσκεκλημένους των δωρητών απ΄ όλη την Ελλάδα και πλήθος κόσμου από το Ευπάλιο και τα χωριά της Δωρίδας και Ναυπακτίας, σ΄ ένα Δωρικό γαλήνιο τοπίο με τους ήχους της φιλαρμονικής ορχήστρας Ναυπάκτου.

Οι ιδρυτές ήταν άνθρωποι με πάθος για τον τόπο τους, για την λαϊκή τέχνη και τον παραδοσιακό πολιτισμό.

Ο Χαράλαμπος Σμπαρούνης καταγόταν από το Ευπάλιο ήταν γιατρός -χειρουργός και καθηγητής στην Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η σύζυγός του κ. Αντιγόνη φιλόλογος εκπαιδευτικός με καταγωγή από την Αθήνα. Διέθεσαν μεγάλο μέρος της περιουσίας τους στην δημιουργία του μουσείου το οποίο δώρισαν στην κοινότητα Ευπαλίου. Όπως σημείωνε ο δημιουργός του, κίνητρό του ήταν η αγωνία του να διασωθούν τα έργα των προγόνων του και ο τοπικός πολιτισμός. Διατύπωσε τον προβληματισμό του στο Κοινοτικό Συμβούλιο και η ανταπόκριση ήταν θερμή . Το Λαογραφικό Μουσείο Ευπαλίου χαρακτηρίστηκε χωρίς καμία υπερβολή, από τον γνωστό λαογράφο Νέστορα Μάτσα, σαν κιβωτός και τραγούδι της παράδοσης για την απλότητα και την αντικειμενικότητα που παρουσιάζει την πολιτισμική και λαϊκή κληρονομιά των ανθρώπων της Δωρίδας: «Ζωντανεύει η περιοχή, φωτίζεται, χαίρονται οι γερόντοι, καμαρώνουν οι νεώτεροι που ο τόπος τους έχει τέτοια παράδοση και τέτοια λαϊκή τέχνη. Είθε όλες οι πολιτείες και όλα τα χωριά να είχαν σαν το Ευπάλιο ένα τέτοιο σπιτικό, που να είναι τραγούδι της Παραδόσεως του τόπου. Είθε ένας Χαράλαμπος και μία Αντιγόνη Σμπαρούνη να άνοιγαν την καρδιά και τον νου τους και να έστηναν παντού μια τέτοια Κιβωτό, πριν από τον κατακλυσμό της ολοκληρωτικής αλλοτριώσεως από την ευτέλεια και τη συναλλαγή των καιρών μας. Το Ευπάλιο, γη πατρική του Χαράλαμπου Σμπαρούνη, μπορεί υπερήφανο να καμαρώνει για την κιβωτό της Παραδόσεώς του. Εδώ ο χρόνος, όσο καταλυτικός και αν είναι, δεν θα μπορέσει να αλλοιώσει αυτούς τους θησαυρούς, ούτε να εισβάλλει στο αρχονταρίκι τους.» Γι αυτό και ο οραματιστής και δημιουργός του, καθηγητής Ιατρικής Χαράλαμπος Ν. Σμπαρούνης με συγκίνηση ανέφερε στην τελετή των εγκαινίων… «ευλογημένη η ώρα της αρχής όπως κι εκείνη των εγκαινίων – της γέννας… Ο καθένας για την προσφορά του ας χαίρεται αλλά και όλοι οι χωριανοί μας ας καμαρώνουν !» .Για την προσφορά του αυτή καθώς και για πλήθος άλλων προσφορών στην κοινωνία του Ευπαλίου η τοπική Κοινότητα τον ανακήρυξε Ευεργέτη του χωριού !

Στους χώρους του μουσείου, θα περιπλανηθείτε στον κόσμο του χθες, θα δείτε από κοντά πως ζούσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες, θα μάθετε σχεδόν κάθε λεπτομέρεια για την πολιτιστική κληρονομιά των Ευπαλιωτών. Τα αγαπημένα τους εργαλεία, τα είδη της οικοσκευής τους, μικρά και μεγάλα έπιπλα, χειροποίητα υφαντά και κεντητά, λαϊκές φορεσιές, πήλινα, ο αργαλειός, οι ρόκες, τα σφοντύλια, το τζάκι, ο γιούκος, τα γεωργικά μηχανήματα, οι παλιές φωτογραφίες, ολόκληρη η ζωή των προγόνων μας, οι χαρές, τα βάσανα, οι καημοί τους, τα ήθη και έθιμα, ο τρόπος και τα μέσα ζωής τους, προστατεύονται και διαφυλάσσονται σε τούτη την κιβωτό της παράδοσης. Ο λαογραφικός θησαυρός των προκατόχων αυτής της ήμερης και όμορφης γης που κρατάει μέσα της την κιβωτό της παράδοσης, το Λαογραφικό Μουσείο Ευπαλίου, είναι η ιστορία, ο πολιτισμός μιας ολόκληρης περιοχής. Είναι ο καθρέφτης της τοπικής κοινωνίας, ο γνήσιος θεματοφύλακας των παραδόσεών της και ο πνευματικός πυρήνας του Ευπαλίου και της Δωρίδας. …» http://www.laografikomouseio-efpaliou.gr/ https://www.facebook.com/laografikomouseioefpaliou/ τηλέφωνο επικοινωνίας : 6944390576  Ιωάννα Κατσαρού ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΜΠΑΡΟΥΝΗΣ

Ο Χαράλαμπος Ν. Σμπαρούνης γεννήθηκε στο Ευπάλιο-Δωρίδος το 1929 και πέθανε στις 21 Οκτωβρίου 1997 στην Αθήνα. Περάτωσε τις Γυμνασιακές του σπουδές στην Ναύπακτο το 1947 και από το 1948 φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών μέχρι το 1954 που πήρε το πτυχίο της Ιατρικής με τον βαθμό «Λίαν καλώς». Το 1960 έλαβε τον τίτλο του Χειρουργού και το ίδιο έτος ανακηρύσσεται διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών με βαθμό «Άριστα». Από το 1960 έως το 1970 εργάζεται στον Ευαγγελισμό Αθηνών και έκτοτε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 1972 έγινε Υφηγητής της Χειρουργικής και το 1973 του ανατίθεται εντολή διδασκαλίας.

Το 1981 εκλέγεται τακτικός Καθηγητής της Χειρουργικής του ΑΠΘ και Διευθυντής της Β΄ Προπαιδευτικής χειρουργικής κλινικής και του ομωνύμου Ερευνητικού Εργαστηρίου στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, όπου και εργάζεται. Έλαβε μέρος, με ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις, σε περισσότερα από 140 Ελληνικά και Διεθνή Συνέδρια, αρκετά δε από αυτά τα οργάνωσε ο ίδιος. Ήταν Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης επί σειρά ετών, καθώς και άλλων Ειδικών Εταιρειών.

Έγραψε μόνος ή μετά συνεργατών πολλές επιστημονικές εργασίες, ειδικές μελέτες, μονογραφίες και άρθρα. Εργογραφία:

• Σμπαρούνης, Χαράλαμπος Ν. Το χρέος και το μήνυμα : Παρεπόμενα ενός συνεδρίου, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1997

• Σμπαρούνης, Χαράλαμπος Ν. Ο δικός μας άνθρωπος : Κάποτε ο γιατρός του χωριού, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1996

• Σμπαρούνης, Χαράλαμπος Ν. Μνήμη Νικόλαου Σμπαρούνη – Τρίκορφου, εκδόσεις. University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1995

• Σμπαρούνης, Χαράλαμπος Ν. Γενική χειρουργική : Κοιλιά, αγγεία, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1991

• Σμπαρούνης, Χαράλαμπος Ν. Γενική χειρουργική : Τράχηλος, θώρακας εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1990

• Σμπαρούνης, Χαράλαμπος Ν. Γενική χειρουργική : Γενικό μέρος, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1989

Ξεχωριστός ανάμεσα στους άλλους έφηβους του χωριού. Ο νέος που εξ αρχής υπόσχεται πολλά. Άριστος σε όλα, αγαπητός και αποδεκτός απ’ όλους. Τέλεια κορμοστασιά, υπέροχη ψυχή και φωτεινό πνεύμα. Θα έλεγε κάποιος φυσική επιλογή του ανθρώπινου γένους.

Η ζωή του Μπάμπη, η προσφορά του στην επιστήμη, στον πάσχοντα και ανήμπορο, στην Κοινωνία γενικότερα, η αναγνώριση του έργου του, η τιμή της τοπικής κοινωνίας προς το πρόσωπό του, η αγάπη των συγχωριανών του για το δικό τους ανθρωπιστή γιατρό, το μειλίχιο ,τον έντιμο και χρηστό άνθρωπο , τον ευχάριστο συνομιλητή, τον ταπεινό κι αγαθό πατριώτη που υπηρέτησε ολόψυχα την ανθρωπιστική ιατρική, αποτελούν πρότυπο για τους νέους όλων των εποχών!

Η αυλαία γι’ αυτόν ποτέ δεν θα πέσει. Θα ζει, θα διδάσκει, θα καθοδηγεί και θα συμβουλεύει όλους μας με το έργο του το επιστημονικό, το συγγραφικό, το κοινωνικό, το χριστιανικό και πατριωτικό. Ζει ανάμεσα στις χιλιάδες φοιτητών του.

Ζει στους ασθενείς του και τους συγγενείς τους από όλη την Ελλάδα που πόσες φορές και πόσους δεν τους απάλυνε τον πόνο και δεν τους γιάτρεψε.

Θα ζει αιώνια μέσα από τους χιλιάδες επισκέπτες του Λαογραφικού Μουσείου και με την προτομή του που στολίζει το χωριό μας. Στέκεται ο διαβάτης, βλέπει τον μεγάλο Άνθρωπο, το Δάσκαλο Χαράλαμπο Σμπαρούνη, νιώθει την σκιά σου και Εσύ τον κατευθύνεις με τα όμορφα λόγια σου : «πορεύου άνθρωπε, πορεύου και να σκέπτεσαι, πορεύου και πρόσεχε…..»