Η μοναδική γοητεία του Στοιχειού της Χάρμαινας

 Χάρμαινα:  Η Συνοικία της καρδιάς μας με το γνωστό στοιχειό της 

Στην καρδιά της Στερεάς Ελλάδας, στην πόλη της Άμφισσας, η μυρωδιά από την επεξεργασία του δέρματος αντέχει ακόμα και φέρνει στο νου μας ιστορίες αλλοτινές και μύθους απ’ αυτούς που ακούς και νιώθεις στην ψυχή σου την κληρονομιά μιας ολόκληρης χώρας.

Η ιστορία της

• Η τέχνη της βυρσοδεψίας στην Άμφισσα υπήρχε πολύ πριν το 1600.
• Τα παραγόμενα χρωματιστά δέρματα ήταν περιζήτητα σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.
• Η κατεργασία τους γινόταν με άφθονο νερό από την πηγή της Χάρμαινας, το οποίο είχε την εξαιρετική ιδιότητα να τους προσδίδει το χαρακτηριστικό ανεξίτηλο και στιλπνό κίτρινο χρώμα τους.
• Οι ταμπάκηδες χρησιμοποιούσαν κυρίως το κατσικίσιο δέρμα.
• Η εργασία τους ήταν πλήρως χειρονακτική και πολύ χρονοβόρα, η δε κατεργασία του δέρματος ήταν φυτική και η δέψη του γινόταν με κύρια υλικά το βελανίδι και το ρούδι.  Αξίζει να σημειωθεί ότι η φυτική αυτή κατεργασία έδινε στα δέρματα τη μοναδικότητα να παρουσιάζουν ιδιαίτερη αντοχή στη χρυσή γραφή.
• Χρησιμοποιούνταν ευρέως στη βιβλιοδεσία και στις περγαμηνές, αλλά ακόμη και για τσάντες, πορτοφόλια, χαρτοφύλακες, για την εσωτερική επένδυση των παπουτσιών κλπ.
• Η μεγάλη ακμή των ταμπάκικων της Χάρμαινας διατηρήθηκε μέχρι και το μεσοπόλεμο, ενώ μετά το β’ παγκόσμιο πόλεμο και σταδιακά η συνοικία των βυρσοδεψών παρήκμασε εξαιτίας της δυναμικής εισόδου των πλαστικών υλικών που αντικατέστησαν το δέρμα στις περισσότερες από τις εφαρμογές του.
• Σήμερα έχουν απομείνει μόνο δύο εργαστήρια, τα οποία αντιστέκονται στο χρόνο παράγοντας εξαιρετικής ποιότητας δέρμα.Η συνοικία της Χάρμαινας ασκεί μια μοναδική γοητεία τόσο στους ντόπιους, όσο και στους επισκέπτες της. Τα μοναχικά και ατμοσφαιρικά σοκάκια της, τα ερειπωμένα παλιά εργαστήρια, η πηγή και τα παλιά πλατάνια, το γραφικό Τουλασίδι συνθέτουν μια μοναδική στον ελληνικό χώρο γειτονιά, μεγάλης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας.Από το 1989 σαράντα δύο κτήρια της Χάρμαινας έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα. Εξ αυτών τέσσερα ανήκουν στο Δήμος Δελφών, ενώ τα υπόλοιπα ανήκουν σε ιδιώτες και κυρίως σε παλιούς βυρσοδέψες. Κάποια από αυτά έχουν ήδη αναπαλαιωθεί και αναδειχθεί.

Ο Μύθος

Ο Κωνσταντής, ένα όμορφο παλικάρι που δούλευε στο Βυρσοδεψείο του θείου του στη Χάρμαινα αγαπιότανε πολύ με τη Λενιώ και έκαναν όνειρα για τη ζωή και το μέλλον τους.Μια μέρα ο Κωνσταντής είχε να παραδώσει  εμπορεύματα και ν’ αγοράσει εργαλεία, απαραίτητα για την δουλειά του κι έφυγε από την πόλη. Περιόδευε για βδομάδες, οι παραγγελίες των δερμάτων ολοένα αυξανόταν και μετά από κάμποσο καιρό γύρισε στην Άμφισσα με ένα δαχτυλίδι για την αγαπημένη του. Όταν όμως έφτασε στο σπίτι της Λενιώς για να την ζητήσει, από τον πατέρα της, σε γάμο, έμαθε τα κακά μαντάτα, πως ένας κεραυνός σκότωσε τη Λενιώ εκεί στη Χάρμαινα που πήγε με τη στάμνα της για δροσερό νερό. Ο Κωνσταντής δεν άντεξε τον άδικο χαμό της. Η καρδιά του ράγισε. Την επόμενη μέρα το άψυχο σώμα του το βρήκαν κάτω από το κάστρο, με ένα βλέμμα γαλήνιο κι ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο στα χείλη του. Ήταν σίγουρος πως η ψυχή του θα ενωνόταν με της Λενιώς.Από τότε, ο Κωνσταντής στοίχειωσε στην Πηγή της Χάρμαινας, μοιρολογώντας για τα νιάτα που δεν έζησε και την αγάπη που έχασε.Το Στοιχείο της Χάρμαινας, ήταν ένα ανθρωπόμορφο τέρας, πανύψηλο, με μακρουλά χέρια. Είχε άγριο και φριχτό παρουσιαστικό. Φύλαγε την Πηγή της Χάρμαινας, που δούλευαν οι ταμπάκηδες της πόλης και τους προστάτευε από κάθε κακό και από τ’ άλλα στοιχειά της περιοχής. Γιατί, τους αγαπούσε τους βυρσοδέψες, τους ένιωθε δικούς του ανθρώπους. Κι όταν κάποιος απ’ αυτούς, ήταν ετοιμοθάνατος, τότε γύριζε έξω από το σπίτι του και άρχιζε ένα αξιοθρήνητο ουρλιαχτό πόνου.Όταν το έζωνε η μοναξιά, περιφερόταν από σοκάκι σε σοκάκι, βγάζοντας άγριες στριγκλιές και βογκητά. Μαζί με τα ουρλιαχτά ακούγονταν και περίεργοι θόρυβοι και σύρσιμο από αλυσίδες.Ακολουθούσε πάντα την ίδια διαδρομή. Περνούσε από το σπίτι της Λενιώς, από το πατρικό του και από τα σπίτια των φίλων του. Τότε ο κόσμος κλειδαμπαρωνόταν στα σπίτια τους και γεμάτοι φόβο, προσεύχονταν στο Θεό να τους φυλάει.Στην Άμφισσα τότε, εκτός από το Χαρμαινιώτικο, υπήρχαν και άλλα στοιχειά. Το καθένα από αυτά, προστάτευε κάποια πηγή νερού, κάποια συνοικία, τους αμπελώνες, τα ελαιόδεντρα… Πολλές φορές τα στοιχειά συγκρούονταν μεταξύ τους και πάλευαν μερόνυχτα ολόκληρα. Πάντα όμως νικούσε το Χαρμαινιώτικο, γιατί ήταν το πιο δυνατό και έξυπνο. Η πάλη γινόταν στην Χάρμαινα, κάτω από τα πλατάνια και τα πεύκα.

Απόκριες στην Άμφισσα

Η ιστορία του, πέρασε από γενιές σε γενιές, στόμα με στόμα και αναβιώνει κάθε χρόνο τις Απόκριες στο κέντρο της πόλης. Στους δρόμους και τα σοκάκια της περιφέρονται πλάσματα αλλόκοτα και υπερφυσικά. Ξωτικά, Νεράιδες, Ντεβέτσκες, Μποτσνάκηδες, Ξυλένιοι, Αχυρένιοι, Αράπηδες, καθώς το παρελθόν ξαναζεί στο παρόν σε μία ατμόσφαιρα υποβλητική.Το “Στοιχειό της Χάρμαινας”, το μεγαλύτερο και το πιο δυνατό, ο φόβος και ο τρόμος των παλαιών Χαρμαινιωτών αλλά και προστάτης των Ταμπάκηδων θα κάνει την εμφάνιση του στα σκαλιά του Άι -Νικόλα, θα κατέβει προς την πλατεία μαζί με τα παρατρεχάμενα ξωτικά και ένα ατέλειωτο πλήθος δερματοφόρων και κουδουνοφόρων για να συναντηθεί με τα άλλα δύο ξωτικά της Τέχολης και του Γκιριζιού σε μία πάλη μέχρι εσχάτων.Ζήστε τη μαγεία του το Σάββατο 12 Μαρτίου 2016.