Ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας, της πληροφορίας, της επικοινωνίας, του εφήμερου και του επιφανειακού. Η δύναμη της εικόνας, η διαστρέβλωση της αλήθειας, η παραπληροφόρηση, η επιβολή προτύπων, αλλά και η απεριόριστη πρόσβαση στην πληροφορία και στη γνώση, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, το ηλεκτρονικό εμπόριο, η δυνατότητα που έχει πλέον ο άνθρωπος με το πάτημα ενός κουμπιού να βρίσκεται έξω από τα γεωγραφικά όρια της χώρας του, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της.

Οι πολίτες του αύριο θα πρέπει να έχουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα, να γνωρίζουν τον εαυτό τους, τα θετικά και τα αρνητικά τους στοιχεία, να είναι έτοιμοι για αλλαγές, να έχουν καλλιεργήσει επικοινωνιακές δεξιότητες, να μπορούν να εργαστούν ομαδικά, να έχουν άποψη και να μπορούν να τη διατυπώνουν και να την υποστηρίζουν με λογικά επιχειρήματα. Επίσης, θα πρέπει να μπορούν να αξιολογούν τις πληροφορίες, να έχουν αναλυτική και συνθετική ικανότητα, να μπορούν να λύσουν προβλήματα διαφόρων ειδών.

Οι επιδόσεις των μαθητών βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, όπως μπορεί ο καθένας εύκολα να το διαπιστώσει, βλέποντας την κατάταξη στα διεθνή προγράμματα Αξιολόγησης Μαθητών PISA (Programme for International Student Assessment).

Απαιτείται λοιπόν, ένας εκπαιδευτικός μετασχηματισμός!

Οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις κατά το παρελθόν προφανώς δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το ζητούμενο είναι η προετοιμασία των μαθητών, ώστε όταν θα εισέλθουν στην αγορά εργασίας, να έχουν γνώσεις, αυτοπεποίθηση, αλλά και αναφορά στην παγκόσμια πραγματικότητα, ώστε να είναι ανταγωνιστικοί.

Απαιτούνται νέα εργαλεία μάθησης, νέα προγράμματα σπουδών, εργαστήρια δεξιοτήτων, σύγχρονος εξοπλισμός, ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν τα εφόδια για ένα καλύτερο σήμερα, ένα πιο αισιόδοξο αύριο.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει τη βάση σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής ανάπτυξης.

Ρομποτική

Ρομποτική είναι ο κλάδος της μηχανικής, που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των μηχανών. Ασχολείται με το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία και τη χρήση ρομποτικών μηχανισμών, καθώς και την επιστήμη των υπολογιστών, τον προγραμματισμό και την τεχνητή νοημοσύνη. Η χρήση της έχει εξαπλωθεί σε πολλούς τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καθημερινότητάς μας.

Εκπαιδευτική ρομποτική

Η εκπαιδευτική ρομποτική έχει ενταχθεί στο ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων μέσω των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, σε Νηπιαγωγείο, Δημοτικό και Γυμνάσιο.

Χρησιμοποιεί την ρομποτική τεχνολογία σαν εργαλείο μάθησης. Είναι η διαδικασία κατασκευής και προγραμματισμού Ρομποτικών μηχανισμών.

Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η έντονη κινητοποίηση των μαθητών όταν εμπλέκονται σε τέτοιου είδους δραστηριότητες καθώς η μάθηση αποκτά διερευνητικό χαρακτήρα με κύρια εργαλεία την παρατήρηση και τον πειραματισμό.

Εκπαιδευτική ροποτική – μοντέλο εκπαίδευσης STEM

H Εκπαιδευτική Ρομποτική είναι μία από τις δραστηριότητες για παιδιά που ακολουθεί το μοντέλο εκπαίδευσης S.T.E.M.: Science, Technology, Engineering, Mathematics. Σε ένα εργαστήριο ρομποτικής ο μαθητής θα ασχοληθεί με διάφορα αντικείμενα όπως::

• Φυσική: θα μελετήσει την κίνηση, τη μεταφορά ενέργειας και την τριβή μεταξύ των υλικών.

• Προγραμματισμός: Θα προγραμματίσει τους αισθητήρες και θα κάνει το ρομπότ να κινείται σύμφωνα με κάποιον αλγόριθμο δίνοντάς του έτσι ψηφιακή νοημοσύνη (μέσω των αισθητήρων απόστασης, χρώματος, κλίσης, θερμοκρασίας., ήχου το ρομποτ αντιλαμβάνεται το περιβάλλον, ο αλγόριθμος του δίνει τη “νοημοσύνη” ώστε να αντιδρά κατάλληλα σε κάθε περίπτωση).

• Μηχανική: θα μάθει να κατασκευάζει και να συναρμολογεί με ακρίβεια.

• Μαθηματικά: Καλείται να υπολογίσει εμβαδόν, μήκος ή περίμετρο, να μετρήσει διαστάσεις και να βρει αναλογίες. Τα παιδιά μαθαίνουν, μέσα από τις δραστηριότητες, να σκέφτονται αλγοριθμικά. Τα μαθηματικά γίνονται ελκυστικά, αφού είναι μέρος της βιωματικής μάθησης.

Το STEM παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη δεξιοτήτων ενθαρρύνοντας τα παιδιά να απαντούν σε ερωτήματα και να εμπλέκονται σε παιγνιώδεις δραστηριότητες με θέματα την επιστήμη, τα μαθηματικά, τη μηχανική και την τεχνολογία.

Πλεονεκτήματα της εκπαίδευσης STEM

• Ομαδική εργασία: Τα παιδιά μαθαίνουν να δουλεύουν σε ομάδες από πολύ μικρή ηλικία. Επικοινωνούν, επιχειρηματολογούν, διαφωνούν, συνεργάζονται.

• Επίλυση προβλημάτων: Συστατικό στοιχείο της μεθοδολογίας STEM είναι το problem solving. Τα παιδιά αναζητούν λύσεις σε καθημερινά προβλήματα.

• Εισαγωγή στις φυσικές επιστήμες: Με το μοντέλο εκπαίδευσης STEM η εισαγωγή στις Φυσικές Επιστήμες γίνεται με βιωματικά projects όπου τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά και αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητα των καθημερινών μηχανών.

Στο προσεχές μέλλον το 25% των θέσεων εργασίας θα απαιτούν γνώσεις STEM, σύμφωνα με μελέτες αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. 

Οφέλη της Εκπαιδευτικής Ρομποτικής

Η Εκπαίδευση STEM συνδυάζοντας όλα τα προηγούμενα οδηγεί στην ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης των μαθητών. Καλλιεργεί το ερευνητικό πνεύμα, την παρατηρητικότητα, τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία και ενισχύει την ικανότητα λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης γίνεται πράξη, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές να εγκύψουν ομαδοσυνεργατικά στην κατασκευή και τον προγραμματισμό ρομποτικών μηχανισμών.

Η Πληροφορική είναι η επιστήμη του μέλλοντος, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι όλων των επιστημών, της οικονομίας, της ιατρικής, αλλά και της διοίκησης και της εκπαίδευσης. Βρίσκει πολλές εφαρμογές σε καθημερινές δραστηριότητες που στόχο έχουν τη διευκόλυνση και τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής των ανθρώπων.

Ο απαραίτητος τεχνολογικός εκσυγχρονισμός της χώρας μας, που σήμερα υπολείπεται των αναπτυγμένων χωρών, προϋποθέτει την ύπαρξη επιστημόνων καταρτισμένων με πολλές δεξιότητες.

Η παιδεία μέσω της τεχνολογίας μπορεί να δώσει ώθηση στην απόκτηση των απαραίτητων εφοδίων που θα οδηγήσουν στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, στην ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας μας, θα μειώσουν την ανεργία και θα δώσουν νέες προοπτικές στους αυριανούς πολίτες.

Προγράμματα που καλλιεργούν την κριτική ικανότητα, διευρύνουν τους ορίζοντες των μαθητών και παρέχουν εφόδια, είναι απαραίτητα. Η εκπαιδευτική ρομποτική μπορεί να προσφέρει προς αυτή την κατεύθυνση.

Μιχάλης Ε. Ηλιάδης

Μαθηματικός – Συγγραφέας

Υπεύθυνος Σπουδών του Εκπαιδευτηρίου ΠΑΙΔΕΙΑ