ΜΥΚΟΦΑΙΝΟΛΑΤΗ ΜΟΦΕΤΙΛ (CELLCEPT)

 ο Βασίλης Αθ. Παπαευθυμίου

Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος

 

Τι είναι η μυκοφαινολάτη μοφετίλ;

Η μυκοφαινολάτη μοφετίλ είναι ένα φάρμακο που κυρίως χρησιμοποιείται για να εμποδίσει τον οργανισμό να απορρίψει ένα μεταμοσχευμένο όργανο (πχ το νεφρό, την καρδιά και το ήπαρ). H μυκοφαινολάτη μοφετίλ μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως αγωγή για κάποιες δερματικές παθήσεις. Μειώνει τη δράση της άμυνας του οργανισμού (δηλαδή του ανοσοποιητικού συστήματος) και ανήκει σε μία ομάδα φαρμάκων γνωστά ως ανοσοκατασταλτικά. Χρησιμοποιείται σε συγκεκριμένες δερματικές καταστάσεις στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα έχει χάσει τον έλεγχο και έχει ξεκινήσει να στρέφεται εναντίον του ίδιου του οργανισμού.

 

Ποιες δερματικές παθήσεις μπορεί να αντιμετωπιστούν με τη μυκοφαινολάτη μοφετίλ;

Η βαριά ατοπική δερματίτιδα, τα πομφολυγώδη νοσήματα, ο ερυθηματώδης λύκος, η δερματομυοσίτιδα, η σαρκοείδωση, η λιποειδική νεκροβίωση, η δερματική αγγειίτιδα, το εντοπισμένο σκληρόδερμα και το γαγγραινώδες πυόδερμα. 

 

Κάθε πότε πρέπει να λαμβάβεται η μυκοφαινολάτη μοφετίλ;

Το σχήμα συνήθως είναι 2 φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ. Το φάρμακο λαμβάνεται με άδειο στομάχι (1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά από το φαγητό) και πρέπει να καταπίνεται ολόκληρο.  

 

Τι δόση μυκοφαινολάτης μοφετίλ πρέπει να λαμβάνεται;

Το φάρμακο είναι διαθέσιμο σε δισκία των 500mg. Η φυσιολογική δόση κυμαίνεται μεταξύ 1 και 3g την ημέρα. Η δόση εξατομικεύεται και καθορίζεται από το Δερματολόγο. 

 

Για πόσο καιρό θα πρέπει να λαμβάνεται η μυκοφαινολάτη μοφετίλ;

Η διάρκεια της θεραπείας θα εξαρτηθεί από τη δερματική πάθηση και από την ανταπόκριση του κάθε ατόμου στην αγωγή. Μπορεί να χρειαστούν 3 μήνες πριν παρατηρηθεί δερματική βελτίωση στη δερματική πάθηση. Εφόσον η αγωγή είναι αποδοτική μπορεί να συνεχιστεί για μήνες ή χρόνια. 

 

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες της μυκοφαινολάτης μοφετίλ;

Έχει χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια και οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάζουν καθόλου προβλήματα. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει κάποιες παρενέργειες. Μπορεί να προκαλέσει αναιμία, ευπάθεια στις λοιμώξεις, αιμορραγία ή εκχυμώσεις στο δέρμα. Επίσης, ναυτία, τάση προς έμετο, δυσκοιλιότητα, διάρροια και δυσπεψία. 

Οι ασθενείς που λαμβάνουν μακροχρόνια τη μυκοφαινολάτη μοφετίλ είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή τους καρκίνο του δέρματος. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τους ανοιχτόχρωμους, οι οποίοι θα πρέπει να αποφεύγουν την εκτεταμένη έκθεση στον ήλιο. 

Για το λόγο αυτό συστήνεται: 

Κατάλληλη ενδυμασία, φορώντας καπέλο που προστατεύει το πρόσωπο, το λαιμό και τα αυτιά και γυαλιά ηλίου. 

Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο από τις 11πμ έως τις 4μμ. Το δέρμα δεν πρέπει να κοκκινίζει ή να καίγεται. Αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας SPF, κατά προτίμηση SPF 50. Πρέπει να εφαρμόζεται 15 με 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και να ανανεώνεται κάθε 2 ώρες και κάθε φορά που το άτομο μπαινοβγαίνει στη θάλασσα. 

Ο Δερματολόγος θα πρέπει να ενημερώνεται αμέσως για οποιαδήποτε αλλαγή σε κάποια ελιά που θα παρατηρήσει ο ασθενής.

Τα αντηλιακά δεν είναι εναλλακτική στη σωστή ένδυση και στη σκιά, αλλά προσφέρουν πρόσθετη προστασία. Κανένα αντηλιακό δεν παρέχει 100% προστασία από τον ήλιο. 

Οι ασθενείς που λαμβάνουν μυκοφαινολάτη μοφετίλ διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων, ιδίως ιογενών (όπως ο επιχείλιος έρπητας) και μυκητιασικών λοιμώξεων. 

 

Χρειάζεται παρακολούθηση για τις πιθανές παρενέργειες της μυκοφαινολάτης μοφετίλ;

Είναι αναγκαίος ο τακτικός έλεγχος με εξετάσεις αίματος. Οι εξετάσεις αίματος είναι αρχικά συχνές (εβδομαδιαίως), αλλά αργότερα χρειάζονται λιγότερο συχνά (συνήθως κάθε 1 έως 3 μήνες). Αυτές οι εξετάσεις ελέγχουν τη γενική αίματος, την ηπατική και νεφρική λειτουργία. 

 

Επηρεάζει η μυκοφαινολάτη μοφετίλ την εγκυμοσύνη;

Οι γυναίκες δεν πρέπει να μείνουν έγκυες ενώ λαμβάνουν αυτήν την αγωγή. Οι γυναίκες πρέπει να χρησιμοποιούν 2 μεθόδους αντισύλληψης, τόσο κατά τη διάρκεια της αγωγής όσο και για 6 εβδομάδες μετά τη διακοπή της. Οι άνδρες πρέπει να χρησιμοποιούν προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της αγωγής και για 3 μήνες μετά τη διακοπή της. 

Ο θηλασμός δεν επιτρέπεται ενώ η γυναίκα βρίσκεται σε αγωγή με μυκοφαινολάτη μοφετίλ. 

 

Μπορώ να λάβω άλλα φάρμακα ταυτόχρονα με τη λήψη μυκοφαινολάτης μοφετίλ;

Μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα και για το λόγο αυτό ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να ενημερώνεται πριν την έναρξη της θεραπείας για όλα τα φάρμακα που ήδη λαμβάνει ο ασθενής. 

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τη μυκοφαινολάτη μοφετίλ:

Ο σίδηρος και η χολεστυραμίνη μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση της μυκοφαινολάτης μοφετίλ. 

Αντιεπιληπτικά φάρμακα (όπως η φαινυτοΐνη) απορροφώνται λιγότερο καλά ενώ λαμβάνεται η μυκοφαινολάτη μοφετίλ.

Το ηρεμιστικό κλοζαπίνη αυξάνει την πιθανότητα να πέσουν τα λευκά αιμοσφαίρια και επομένως μειώνει την άμυνα στις λοιμώξεις. 

Η μυκοφαινολάτη μοφετίλ αλληλεπιδρά με κάποια αντι-ιϊκά φάρμακα όπως η ακυκλοβίρη και η γκανσικλοβίρη. 

Αντιβιοτικά όπως η αμοξυκιλλίνη-κλαβουλανικό οξύ, η μετρονιδαζόλη, η νορφλοξασίνη και η ριφαμπικίνη μπορεί να μειώσουν τη δράση της μυκοφαινολάτης μοφετίλ.

 

Μπορεί να πραγματοποιηθεί εμβολιασμός κατά τη διάρκεια λήψης μυκοφαινολάτης μοφετίλ;

Θα πρέπει να αποφεύγεται ο εμβολιασμός με εμβόλια που περιέχουν ζώντες οργανισμούς όπως τα εμβόλια της πολυομυελίτιδας και της ερυθράς. Αν είναι ανάγκη να εμβολιαστείτε με ένα τέτοιο εμβόλιο, η μυκοφαινολάτη μοφετίλ πρέπει να διακοπεί 6 μήνες πριν και 2 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Τα εμβόλια της γρίπης και του πνευμονιοκόκκου είναι απόλυτα ασφαλή. 

 

Επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια λήψης μυκοφαινολάτης μοφετίλ;

Ναι, εφόσον καταναλώνετε μικρές ποσότητες. Δεν πρέπει να ξεπερνάτε τις 14 μονάδες αλκοόλ την εβδομάδα (δηλαδή 7 μικρά ποτήρια κρασιού ή 6 γυάλινα μπουκάλια μπύρας των 500mL).